Makatta Akıntı Neden Olur?

MAKATTA AKINTI

Bir çok hastalık belirtisi olarak karşımıza çıkan makat akıntısı akıntının miktarına göre hastayı ciddi düzeyde rahatsız edebilir. Akıntı aslında hastalık değil hastalık belirtisidir. Belirti olması yanı sıra hastada kaşıntı, kötü koku, pişik benzeri deri hasarı, kıyafetinin ıslanması korkusu gibi rahatsızlıklara neden olur.

Makatta Akıntı Yapan Hastalıklar Nelerdir?

Fistül, ilk akla gelen hastalıktır.
Apse, patladığı ya da boşaltıldığı dönemde olur
Anal dermatit, aslında tam bir akıntı değil ıslaklık hissidir
İlerlemiş basur, burada da akıntı benzeri sorun vardır ama bir tür salgıdır.
Kıl dönmesi, fistüle benzer sorundur ama farklı patoloji vardır.
Fissür, açık yarada iltihap olmasıdır.
Kondilom, HPV nin cilt yapısını bozmasına bağlı bir tür salgıdır.
Makat kanseri, akıntıdan çok kan ön plandadır
Makat terlemesi, gerçek bir akıntı değildir, farklı bir ter yapısı vardır.
Kontrolsüz dışkı kaçağı; az miktarda dışkı kaçağı akıntıya benzetilebilir.

Makatta Akıntı Nasıl Olur?

Yukarda kısa cümle olarak değindiğimiz hastalıklarda akıntının nasıl oluştuğu sorusunun ayrıntıları ve kısaca tedavilerini şöyle ele alabiliriz.

Fistül tam adıyla perianal fistül;
Anüsün yanıyla kalın bağırsak arasında tükenmez kalem içi kalınlığında boru, yeni bir kanal olması durumudur. Bağırsaktan dışkıyla sürekli kirlenen bu kanal sürekli iltihaplı kalır ve bu iltihaba bağlı olarak dış delikten sürekli akıntı olur. Cerahat veya kanlı cerhat şeklindedir ve genellikle kokuludur.
Fistül tipine göre fitülektomi, fistülotomi, lazer veya setonla tedavi edildiğinde akıntı da düzelmiş olur.

Apse
Anal apse, perianal apse, rektal apse şeklinde türleri vardır. Apse deri altında mikroplardan kaynaklanan cerahat dolu alandır. Vücut bu pisliği sevmediği için günler içinde zayıf bir nokta oluşturup oradan boşalmasını sağlar ama daha doğru yaklaşım fark edildiği anda boşaltılmasıdır. Apse patladıktan sonra iyileşene kadar 2-3 hafta devam eden cerahat akıntısı olur. Apse boşaltılırsa cerahat gelme süresi bir hafta 0n gün kadar sürer. Bu sürelerin sonunda ya akım durur ya da fistül halinde devam eder.
Doğru yaklaşım apsenin boşaltılması ve uygun antibiyotik başlanmasıdır. Apse iyileştiğinde akınının kendiliğinden durması beklenir, durmadıysa fistül geliştiği düşünülür.

Mayasıl
Latince adı anal dermatittir. Erişkin pişiği olarak da değerlendirilir. Alerji benzeri bir deri hastalığıdır. Anüsün içi ve etrafındaki deride kızarıklık, sürekli ıslaklık, kaşıntı gibi şikayetlere neden olur. Tam bir akıntı değildir ama çamaşırı kirletecek, kötü koku yapacak kadar yoğundur. En belirgin klinik bulgusu akıntıdan çok bezdirici düzeylerde kaşıntıdır. Kaşıdıkça deri reaksiyonu artar deri reaksiyonu arttıkça kaşıntı artar, hasta kısı döngüye girer.
En etkili tedavisi Pruzon Merhem kullanılmasıdır. Pruzon Merhem kullanmaya başladıktan 3-4 gün sonra şikayetler düzelir. Mayasılın sebebi bulunup ortadan kaldırılmalıdır yoksa yeniden oluşabilir.

Basur
Diğer adı hemoroiddir. 1.-2.-3. Derecelerde akıntı hissi olmaz. 4. Derecede memeler anüsün dışındadır. Dışarıdaki memelerin yüzeyini örten deri (mukoza) bağırsak iç yüzeyi gibi sürekli salgılanan tükürük benzeri salgıyla nemlidir. Normalde memeler içerideyken bu fark edilmez ama dışarıda kaldığında bağırsağın bu salgısı akıntı gibi algılanır.
Basurun tedavisinin yapılmasıyla salgı da yok olur. Bu kadar ilerlemiş basur yaşam kalitesini çok düşürür bu sebeple tedavisi ertlenmemelidir.

Kıl Dönmesi
Pilonidal sinüs de denir. Derinin altında kıl ve benzeri yabancı cisimler olur. Vücut kıl ve benzeri oluşumları eritmek için sinüsün içine sürekli salgı yapar ancak bu salgının kılı eritme yeteneği olmadığı için bu salgı sürekli olur ve derideki delikten dışarı akar. Genellikle kuyruk sokumu yani makatın uzağındadır ama bazı hastalarda çıkış deliği anüse yakın yere açılır ve fistüle benzer şekilde sürekli akıntıya neden olabilir. Bu şekilde anüse yakın kıl dönmeleri fistül hastalığıyla çok karıştırılır.
Kıl dönmesi uygun yöntemle tedavi edildiğinde akıntı da ortadan kalkar. Tedavide çağdaş yöntemler olan mikro sinüsetomi, pit picking, sinüsotomi gibi yöntemler tercih edilmelidir.

Makat Çatlağı
Anal fissür ve makat yırtığı da denir. Deri civarından başlayıp bağırsağa doğru uzayan 1-2 cm uzunluğunda bir tür yaradır. Daha çok cam çiziyormuş gibi acı ve ağrı şikayetleri olur. Yaranın zemini iltihaplandığında iltihaba bağlı akıntı oluşarak anüsten dışarı akar. Seyrek görülür.
Bir hafta on gün Anuflex Merhem kullanmakla hastaların önemli kısmı düzelir, az bir kısmı müzminleşir, müzminleştiğinde botox enjeksiyonu ya da ameliyat düşünülür. Botilismus toxini enjeksiyonu veya ameliyatla fissür düzeldiğinde iltihap da yok olur.

Kondilom
HPV (human papillom virüs) siğilin anüs bölgesine yerleşmiş halidir. Kondilom irili ufaklı üzüm tanesi gibi çıkıntılardır. Bu çıkıntıların yüzeyini kaplayan deri normal deriden farklıdır, karnabahar gibi pütürlüdür. Bu farklı deri yapısı iltihap gibi akıntının oluşmasına neden olabilir. Kondilomda akıntının olması sık rastlanan bir durum değildir ama seyrek de olsa görülür.
Siğil virüs kaynaklıdır yani bulaşıcı bir hastalıktır ve bir an önce tedavisi yapılmalıdır. Kondilomun tedavisi ile tüm ek sorunlar da biter.

Makat Kanseri
Kanser deriyi çürüterek küçük veya büyük bir yara oluşturur. Oluşan bu yaradan sürekli kanama, kanla karışık cerahat yani bir tür yara salgısı olur. Oluşan bu salgı akıntı gibi hastanın iç çamaşırını kirletir. Akıntıya neden olan en tehlikeli hastalıktır.
Kötü huylu olması sebebiyle hayati önem arz eder, en kısa sürede ameliyat eilmelidir. Genellikle anüs de çıkarıldığı için akıntı tamamen yok olur.

Anüste Fazla Terleme
Aslında deri olan her yerde terleme de vardır ama bazı kişilerde koltuk altı, eller, ayaklar ve makat bölgesinde aşırı terleme olur. Diğer bölgedeki aşırı terlemeler herkesi rahatsoz eder ama seyrek gördüğümüz aşırı makat terlemesi çok rahatsız edicidir. <Koltuk altının ıslanması insanları biraz rahatsız eder ama makatı aşırı terleyen kişi oturduğu koltuktan kalktığında pantolonunun ıslanmış olması çok fazla rahatsız edicidir.
Bu aşırı terleme akıntı gibi değerlendirilebilir ancak akıntıdan farklı bir durumdur.
En etkili ve tek tedavisi botox enjeksiyonudur, özellikle yaz aylarında aşırı ter çok sorun yarattığı için yaz girişinde yağılarak yazın rahat geçirilmesi sağlanabilir.

Dışkı kaçırma
Yaşın ilerlemesine bağlı anüs kaslarının zayıflaması, makat ameliyatı sırasında anüs kaslarının kesilmesi veya doğum esnasında epizyotomi açılırken anüs kaslarının zara görmesi sebebiyle makat yeterince kasılamaz ve öksürüp aksırırken gaz ve gazla birlikte az miktarda dışkı da kaçabilir, iç çamaşırı kirleten bu az miktarda dışkı kaçağı hasta tarafından akıtı gibi değerlendirilebilir.
Tedavisinde kaçağı engelleyecek tedaviler yapılır. İleri yaşa bağlı olanda yapılacak fazla bir şey yoktur, ishal olması engellenerek kaçak azaltılabilir. Ameliyatta kas kesilmesine bağlı olarak gelişen dışkı kaçakları geçici dolgu ile veya kalıcı yağ dolgusu yapılarak tedavi edilir.

Makatta Akıntı ve Koku Nasıl Geçer?

Yukarıda her sebebin devamında yazan tedaviler uygulanırsa akıntıdan ve buna paralel olarak kötü kokudan kurtulmak mümkündür.
Temel sorunun tedavisi yapılıncaya kadar şunlar yapılabilir
Sıkça tahretlenilmelidir, dışkılama olmasa bile gün içinde gidip yıkamak akıntının deride yapacağı tahriş ve kötü koku azlatılır.
Bölge kuru tutulmalıdır, her ıslandığında net bir şekilde kurulanmalıdır, ıslaklık hissini azaltmak ve akıntıyı emmesi için kalçaların arasına kağıt havlu konmalıdır. Bazı kişilerde kağıda karşı da reaksiyon olabilmektedir, bu durumda penye yapısında kumaş parçası konabilir.
Özellikle kötü koku takıntı haline getirilmemelidir.
Şikayetleri arttıran sabun kullanmak, ıslak mendil kullanmak gibi uygulamalar varsa onlar yapılmamalıdır.