Makattan Kan Gelmesi Basite Alınmaması Gerekir.

Makattan gelen kan farklı renklerde olabilir. Renk farkı kanamanın nereden olduğu konusunda tahminde bulunmamızı sağlar. Tahmin yanı sıra ek tetkikler ile kanamanın kesin nedeni bulunur. (1).

İlk olarak kanama renklerine göre sorunu anlamaya çalışalım.

Kırmızı Kan
Daha çok kalın bağırsağın son kesimlerinden kanamanın olduğu akla gelir. En sık sebep olarak hemoroid olduğu düşünülse de kanser ve daha birçok makat hastalığında da görülür.

Vişne Çürüğü Renginde Kan
İnce bağırsağın son kısımları, kalın bağırsağın ilk bölümlerinden olan kanamalar bir süre beklediği için rengi değişir ve bu şekilde karşımıza çıkar. Basur hastalarında böyle kanama olmaz. Polip veya kanser olabileceği düşünülür.

Dışkıda Zift Gibi Kan Olması
Mide ve on iki parmak bağırsağı (duodenum) kanamaları ve ince bağırsağın ilk kısımlarından olduğunda bu renktir. Mide ve duodenum ülseri kanaması ve mide kanseri akla gelir.

Makattan Taze Kan Gelmesi

Çoğunlukla, anüse 8-10 cm uzaklıkta görülen hastalıklar nedeniyle olur. Akla ilk gelen hastalık, hemoroid olsa da bu tür sorunlarda birçok hastalıkla karşılaşmaktayız. Aşağıda yer alan listede görelim. (2)

• Anüs veya rektum kanseri
• Hemoroid (basur)
• Anal fissür (makat çatlağı)
• Polipler (et beni gibi çıkıntılar)
• Kondilom (siğil, HPV, human papillom virüs)
• Yaralanmalar
• Anal ragad (basit sıyrılma)
• Fistül

Şimdi yukarıda sıraladığımız kanamanın sebeplerin nasıl teşhis edileceği hakkında genel yaklaşımları ele alalım.

Anüs veya rektum kanseri

Anüse yakın kısımlar anoskop, daha yukarı kısımlar ise kolonoskopi ile (bunlara genel olarak içeriyi görmek anlamında endoskopi denir.) Görülen şüpheli oluşumdan parça alınır ve patolojik incelemeyle kesin teşhis konur. Kanamalar arasında en tehlikeli hastalık kanserlerdir.

Dışkınızla, dışkınızdan önce veya dışkılamadan sonra taze kan gördünüzse parmak muayenesi ile konulan teşhise kesinlikle inanmayın ve doğrulamak için gerekirse başka doktorlara gerekirse endoskopi yapan kliniklere gidin.

İnsan sağlığının değil de paranın daha ön planda olduğu bazı kurumlarda hastaya parmak muayenesi yapılarak hemoroid teşhisi konmakta ve bu teşhis ile ameliyat önerilmektedir. Bu yaklaşım kesinlikle meslek etiğine aykırı bir yaklaşımdır. (3).

Hemoroid (Basur)

Dış basurlar, gözle teşhis edilebilir; ancak iç basur için kesinlikle anoskop ile bakmak gerekir. Eskiden parmak muayenesi (rektal tuşe) ile teşhis konmaya çalışılırdı. Bunun gerçekte mümkün olmadığı kabul edilmektedir.

Bir cerrah size parmak muayenesi ile hemoroid teşhisi koyup tedavi önerdiyse mümkün olan en kısa sürede orayı terk edin yoksa gereksiz bir ameliyat olur ve gereksiz yere para ödemek durumunda kalırsınız. (4).

Anal fissür (makat çatlağı)

Genellikle dışarıdan bakılarak teşhis konabilir ancak seyrek olarak anskop ile bakmak gerekebilir. Ek bir tahlil ya da görüntüleme yöntemi gerekmez. (5).

Polip (et beni gibi çıkıntılar)
Kalın bağırsağın son kısmı olan rektum ve diğer bölgelerde sık görülür. Anal kanalda daha seyrektir. Basit çıkıntılardır. Patolojik inceleme için alınması uygun yaklaşım olur.

Kondilom (siğil, HPV, human papillom virüs)
Muayene teşhis için yeterlidir. Kesin teşhis ve çok gerekli olmasa da virüsün tipini tayin etmek için biyopsi alınıp patoloji ve genetik laboratuvarlarda incelenebilir.

Yaralanmalar
Özelliksiz kanamalardır,

Anal ragad (basit sıyrılma)
Çok yüzeysel çatlak olarak değerlendirilir. Gözle bakarak teşhis edilebilir. Genellikle kendiliğinden düzelir.

Fistül
Makatın hemen yanında bir delik ve bu delikle bağırsağa doğru devam eden bir kanaldır. Genellikle bölge apselerinden sonra ortaya çıkar. Sürekli kanlı cerahatlı akıntıya neden olur. Komplike ve inkomplike tipleri vardır.

Buraya kadar yazdıklarımız alt sindirim sistemi kaynaklı kanamalardı. Vişneçürüğü gibi olanlar da daha çok alt sindirim sistemi kaynaklı kabul edilir ki yukarıda belirttiğimiz gibi kanser ve polip kaynaklı olurlar.

• Üst Gastrointestinal Sistem Kanamaları

Zift gibi kanamalara melena denir ve en sık sebebi yukarda belirtildiği gibi mide ve onikiparmak bağırsağı kaynaklıdır. Dışkı siyahtır ve düştüğü yere yapışır.

En sık ülser sebebiyle olur ama kanser de akla gelmelidir. Gastroskopi ile % 100 e yakın teşhis edilebilir.

Makat bölgesi sizin rahatlıkla göremediğiniz bölge olduğu için size konulan teşhisi doğrulama ya da onaylama şansınız yoktur. Ne yazık ki bazı kliniklerde makat şikayeti ile gelen hastalara neredeyse % 100 oranında hemoroid teşhisi konup lazerle!!! Ameliyat önerilmekte ve astronomik paralar istenmektedir.

Bu tür meslek ahlakından uzak insanlardan korunmak için mutlaka makat hastalıkları konusunda birikimli ikinci bir doktordan da görüş alıp sonra karar verin.

Meslek erbabı olarak utanç duyduğum bir tespitimi paylaşmam sanırım konunun daha rahat anlaşılmasını sağlayacaktır.

Uzun yıllardır makat hastalıklarının teşhis ve tedavisi ile ilgilendiğim için bu konuda hastam çok ve özellikle başka doktorların tedavi önerilerini bana yaptırmak için gelen çok hastam oluyor.

Daha önce muayene olmuş ve kendisine hemoroid ameliyatı önerilmiş hastaların % 70 kadarı ya ilaçla düzelecek makat şikayeti olan ya da ilaç bile gerekmeyen basit önlemlerle düzelecek hastalardan oluşuyor.

Ne yazık ki bana gelmeyen ve kendisine hemoroid teşhisi konup lazer tedavisi önerilip 7000 TL parası alınan azımsanmayacak sayıda hasta boşu boşuna para kaybetmiş ve de boşa canı yanmış oluyor.

Siz siz olun size basur teşhisi konup klinikte tedavi önerildiyse bunu mutlaka bir başka uzmana onaylattırdıktan sonra işlem yaptırın.
Unutmayın makat şikâyeti olan hastaların sadece % 10-15 kadarı basur hastasıdır.

KAYNAKLAR

1. Kaya, A. (2020, 11 Aralık). Makattan Kan Gelmesi.

2. TEDESCO, F. J., WAYE, J. D., RASKIN, J. B., MORRIS, S. J., & GREENWALD, R. A. (1978). Colonoscopic evaluation of rectal bleeding: a study of 304 patients. Annals of internal medicine, 89(6), 907-909.

3. Wauters, H., Van Casteren, V., & Buntinx, F. (2000). Rectal bleeding and colorectal cancer in general practice: diagnostic study. Bmj, 321(7267), 998-999.

4. Ekçi, B., İzbırak, G., Gökçe, Ö., & Tanrıöver, Ö. (2009). Birinci basamakta hemoroid hastalığına pratik yaklaşım. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 13(2), 87-92.

5. Oh, C., Divino, C. M., & Steinhagen, R. M. (1995). Anal fissure. Diseases of the colon & rectum, 38(4), 378-382.